De nieuwe koers van GroenLinks-PvdA: kan Timmermans de arbeiders weer bereiken?

Maar kun je je voorstellen dat de mensen die dus nu in de arbeiderswijken van Nederland wonen, in Tilburg, in Heerlen, die stemmen nu allemaal op de PVV?

Dat zijn die oude arbeiders.

Allemaal, maar dat ja, tel wel.

En die stemden eerst altijd op de PvdA.

En die vinden dat de PvdA ze in de steek gelaten heeft.

En ik denk eerlijk gezegd dat dat meer is cultureel in de steek gelaten, dan dat het zozeer is sociaal-economisch in de steek gelaten.

Er is daar een verschil tussen als je je in de steek gelaten voelt door een partij.

Wij hebben in toenemende mate geleerd dat eigenlijk die culturele discussie en de culture wars, zoals dat ze in Amerika zo treffend heet, zijn een soort oorlogen, dat die enorm doorslaggevend zijn op het politiek gebied.

De kogel is door de kerk.

Er komt een nieuwe linkse partij.

Een fusie van GroenLinks en PvdA.

Maar de spannende vraag is nu, waar staat deze partij voor?

En wie bepalen dat?

Martin, wat vind je van het nieuws van Timmermans, dat hij een beweging van en voor de middenklasse wil?

Die zal ontstaan, zegt hij, uit GroenLinks, PvdA, en moet van en voor de middenklasse durven te zijn.

Ja, dat is een beetje een rare uitspraak.

Hij heeft een visiestuk gemaakt en daar staat dit in.

Omdat je natuurlijk dan zou moeten designeren wat wordt hier precies bedoeld met de middenklasse.

En als je even de miljonairs eraf trekt, en plus het precariaat, dat is in totaal, denk ik, niet heel veel meer dan, zeg eens wat, 7,5 procent van de bevolking, hoort de hele rest tot de middenklasse.

Dat is ook in Amerika zo’n probleem.

Wat is de middenklasse?

Wij leven in een middenklasse samenleving.

Zoals gezegd, de miljonairs hebben wel iets ander leven.

Laat staan, de miljonairs.

En dan helemaal aan de onderkant is het ook hopeloos en alle opzitten.

Maar dat zijn relatief kleine percentages.

Dus ik denk eigenlijk dat het over iedereen gaat.

Ik zou graag een definitie zien van, hoe weet je het, we hebben het al zo over gehad.

Ik dacht dat ze zo’n cultureel plan wilden, een soort complexe klassenstructuur bedacht in een van hun rapporten.

Niet zo heel lang alleen.

Het staat me niet meer helemaal helder voor de G-stoetstat.

Maar, daar is Henk weer.

Hij komt voorrijden, hij komt even zwaaien.

Hij is natuurlijk aan het zoeken naar een parkeerplaats, denk ik.

Ja, dat is het.

Hier is een plekje wel hiervoor.

Oh.

Ja, deze is voor de uiterheden, denk ik.

Nou, weet ik niet.

En waarom gebleven?

Ja, de middenklasse.

De middenklasse in het Westenland, dat is een lastig onderwerp.

Oké.

Eigenlijk hoort iedereen tot…

Als je toch mensen vraagt, zullen we allemaal tot de middenklasse.

Je hoort tot de middenklasse als je professor bent in Delft.

En je hoort ook tot de middenklasse als je AGM bent in Amsterdam.

Volgens Timmermans hebben de crisis van de afgelopen jaren, bedoeld hij dus de financiële crisis, de coronapandemie en de energiecrisis, het zelfvertrouwen van de middenklasse aangetast.

Op die reden moet de middenklasse comfort worden geboden over de eigen positie en de vooruitzichten, zodat mensen weer solidair worden.

Er wordt wat meer van je gevraagd als je het goed hebt.

En je krijgt een steuntje in de rug als je dat nodig hebt.

Ja, ook daar geldt dat ik ook wel graag wil weten hoe dat dan precies zit en wie dat dan precies zijn.

En als starters op de arbeidsmarkt of mensen die hun huis kunnen vinden, kan ik me allemaal nog iets wel bij voorstellen.

Maar de wezenlijke inkomensverschillen in Nederland zijn niet zo veel groter geworden in de afgelopen jaren.

Je pleit voor een nieuw…

Bruto zijn ze wel toegenomen, maar netto wordt het natuurlijk zo afgeroomd door de overheid dat ze niet zoveel groter worden.

Je zou dit ook moeten concretiseren.

Wat gaat van zijn huizen bouwen?

Hebben ze daar goede plannen voor?

Hoe zit dat dan precies in elkaar?

Ja, dat heeft hij gedaan.

Hij heeft een echt uitgebreid stuk.

Hij zegt, we willen een nieuwe verzorgingstaat met betaalbare en geïsoleerde woningen, lagere zorgpremie en goede kinderopvang en openbaar vervoer.

Alleen die woningen al, he.

Je moet eens kijken in staatjes hoeveel woningen slecht gefundeerd zijn.

Hoeveel woningen niet twee steenstussenmuren hebben.

Je woont hier in een hele deftige straat.

En wij hebben geen twee steenstussenmuren.

Dus ja, ik weet niet of hij dat ook komt maken hier, maar dat lijkt mij niet zo verschijnlijk.

Maar je kunt toch aan de binnenkant naar isoleren.

Ik vind dat dit zijn allemaal dingen die mooi klinken.

Ik ben daar vanzelfsprekend niet verschrikkelijk tegen.

Ik waarom zou ik.

Maar het is zo weinig gespecificeerd dat het alle kanten op kan waaien.

Timmermans zegt zich in het visiestuk af tegen de VVD.

Anders dan de Liberalen weten wij dat hernieuwde spreiding van kennis mag en inkomen nodig is om veranderingen in goede banen te leiden.

Want ondegestuurde veranderingen pakken altijd uit in het voordeel van gevestigde belangen van diegene die het wel goed hebben.

Ja, nee, dat is altijd over de werkende Nederlanders.

De zulke namzakken als ik die nu al jaren van de AOW profiteren, dat die doen niet mee.

Dat die staan terzijde, die doen niet mee.

Maar ik zou zeggen, het valt in Nederland nogal mee met de zogenaamde Gini Co-efficiënt, dat is die meten ongelijkheid in de samenleving.

Ik zou zeggen dat Nederland vooral, tijdens dat woord, door een paar problemen die ook heel specifiek zijn.

En die zou je dus aan moeten pakken.

Dus dat moet je, nogmaals, dan moet je ook gedetailleerd vertellen hoe we dat precies gaan doen.

Wat hij schrijft over de woningmarkt in Nederland, ja, hallo.

Ik weet niet of had hij hoeveel honderden miljarden die van plan is op korte termijn uit te trekken.

Maar ik ben benieuwd waar het vandaan komt.

En heeft hij ook iets over gezegd?

Maar ik ben wel voor dat voor zover de verzorgingstaat verafeld is in als gevolg van het beleid van de afgelopen pakkenb 20, 25 jaar.

Daar ben ik, vind ik.

Dat moet gecorrigeerd worden, zeker.

Timmermans pleit voor een miljardenfonds om de Nederlandse economie te versterken.

Hij zou 25 miljard euro willen uit trekken voor 4 jaar.

En dat geld zou gebruikt moeten worden voor investeringen in moderne spoorwegen, snelle treinen, wetenschappelijk onderzoek en innovatie, de verduurzame van onze industrie en de ontwikkeling van nieuwe hoogwaardige bedrijvigheid.

En ook moet de onderhoud aan wegen, bruggen en energie netten mee worden betaald.

Ja, ja.

Ja, sorry dat ik de eerste, ik heb weer slechte gedachten.

Jullie zijn er zelf uitgebreid bij betrokken geweest en die dingen zijn allemaal niet gebeurd.

Het is verwaarloosd.

Er waren andere prioriteiten die jullie hebben, wetgeving, medegesteunen die voor een meter deurden.

Maar alleen, natuurlijk, dit zijn allemaal dingen wie kan er tegen zijn?

Geen keer, maar ga het maar doen.

Als me nou iets opvalt in Nederland in de afgelopen twintig jaar, is dat we verbazend veel problemen gecreëerd hebben die we niet hebben opgelost en ondertussen nog weer nieuwe problemen erbij geverzonnen hebben.

Dus je mist het realisme hier en de hoe-vraag?

Ja, ik mis het realisme en de concretisering.

Dit had jij en ik dan samen ook kunnen schrijven, of niet?

Ja, of Chet, Chet GPT, had dat ook mooi kunnen schrijven.

Ja, Chet, zeker.

Ja, die zijn nu net aan het uitrusten van die mannen tarieven die ze berekend hadden voor die pinguin eilanden.

En nou willen ze dit wel berekenen.

Ik ben er niet tegen, maar het zijn van die dingen.

Maar daar gaat Henk.

Het zijn van die dingen die je altijd, die je altijd doet.

Hey Henk.

Hoi.

Ben jij ook nog steeds lid?

Ik ben nog lid van de Partij van de Arbeid.

Ik weet niet of wat dat oplevert, of ik dan automatisch lid van HoenLinks word.

Maar je mag wel meebepalen, dus hierover.

Ja, maar ik moet je zeggen dat ik ben uitgestapt op het punt van de medebepaling.

Ja, maar ze zullen jou ook een brief sturen van wat vinden jullie ervan?

Ben je voor of tegen?

Zeker, ze zijn mijn sterptbrief, man.

Als de Partij van de Arbeid of HoenLinks, PvdA, beoordeeld wordt naar de mate waarin ze je e-mailen dan, hoor zij tot de succes zoals de partijen van de planeet?

Neem die mailen wat af, joh.

Timmermans verzekert over de nieuwe partij dat een partij wordt die haar ideologische veren met trots draagt, rode en groene en ook die van de regenboog.

Vooral ouderen PvdA-leden als Ad Melkert en Gerard de Vabbeet, die vrezen dat de rode veren verloren gaan bij een fusie en dat de nieuwe partij geen aansluiting krijgt bij de arbeidersklasse.

Ze vormen waarschijnlijk een kleine minderheid van de PvdA-leden, wordt er gezegd.

Ja, ook hier weer, wat mag ik vragen?

Wat is de arbeidersklasse?

Nou hebben we het over de middenklasse gehad.

Nu gaan we het over de arbeidersklasse.

Is er nog een arbeidersklasse?

Hoe zou je die moeten bepalen?

Is dat inkomens technisch?

Ik denk dat een deel van de arbeidersklasse, als we dat zo noemen, eerlijk gezegd, rustig tot de middenklasse kan worden gerekend in een land als Nederland.

Dus op daar zou ik zeggen, hoe zit dat precies?

Je kunt natuurlijk voor hetzelfde geld zeggen, dat een groot aantal problemen die de sociaal democratie agendeerd had sinds de late 19e eeuw, die zijn gerealiseerd.

We leven in een verbazingwekkend welvarende samenleving, maar de verschillen, er zijn nog steeds aanzienlijke verschillen.

In een land als Nederland overigens, vergelijkende wijs, helemaal niet zo verschrikkelijk groot.

Daar zou je misschien wel her en der rechtvaardigheid, wat meer rechtvaardigheid in het systeem kunnen pompen.

Maar ik wil graag hele concrete maatregelen, plus ook onder de streep wat ons dat gaat kosten.

Waarom hebben we die bruggen dan verwaarloosd?

Waarom?

Ik bedoel, heeft dan nooit iemand op dat ministerie gezet, jongens, jongens, het is gezellig.

De koffie is een stuk beter dan tien jaar geleden, maar we moeten iets aan die bruggen doen.

Waarom is er niets gedaan aan, hè?

Hoe is de…

Ja, maar volgens mij, kijk, Rijs Waterstaat, ik ben daar weleens op bezoek geweest, die zijn alleen maar bezig met onderhoud.

Ze bouwen eigenlijk niks meer nieuws bij.

Het is alleen maar constant kijken, waar moeten we nu onderhoud van plegen?

Ze zegt dat het onderhoud vaak verwaarloosd was, omdat ze het wel lollig vonden om nieuwe dingetjes te doen.

Maar wie zegt dat dan?

Ja, dat heb ik weleens gelezen.

Oké, maar bij mij?

Ik ben er nooit geweest.

Bij Rijs Waterstaat zeiden ze, Roland Kolkman was dat volgens mij, die zei van we zijn constant bezig met onderhoud.

En daar moeten we natuurlijk wel prioriteiten in stellen, want we kunnen niet alles tegelijkertijd doen.

Dus ze hebben ook sensoren op bruggen en viaducten om te kijken wat gebeurt er en waar moeten we als eerste ingrijpen?

En nu hadden we volgens mij weer zo’n bericht uit Duitsland dat daar bepaald staal is gebruikt bij een brug en dat is ingestort en dat is hier in Nederland ook gebeurd.

Dus die worden eerder behandeld voor de onhoudsbeurt.

Ja, dat had ik ook.

Er was zelfs een lijst van wel elf bruggen, die dat probleem hadden.

Nou prima, dan denk ik goed, elf bruggen.

Want het werd goed bijgehouden.

Dat vind ik fijn, concreet zoiets te lezen.

Maar je moet in de politiek…

Kijk, in elke politieke campagne wordt van alles rondgetetterd aan idealen en wat gedaan zou moeten worden.

En ja, mijn idee, ben je gek als je daar op let.

En als je het allemaal echt belangrijk vindt, kijk naar de kleine lettertjes.

Kijk wat zulke partijen dan in het verleden hebben gedaan.

Je kunt wel zeggen, dit is allemaal verkeerd, maar ze zijn zelf verantwoordelijk geweest voor datgene wat er verkeerd gelopen is.

Maar hoe heet ook alweer die oude voorzitter van de PvdA?

Spekman?

Ja, Hans Spekman.

Altijd met zo’n t-shirtje en die…

Zijn er van breide truiën.

Ja, maar die kwam wel altijd op voor de arbeidersklasse.

Precies.

En de angst is nu een beetje van, hey, we schuiven op naar het elitaire links, de achtergordel.

Nou ja, dat is natuurlijk het probleem, dat het elite van al die sociaal democratische partijen, of groene partijen, omdat dat allemaal niet zo heel verschrikkelijk uitmaakt, naar mijn idee, dat die natuurlijk in een culturele wereld leeft, die voor heel veel van de achterban niet begrijpelijk is of vreemd overkomt.

En het onmarkeerde is natuurlijk ook zo.

Je wilt ook de kijkers naar VI, die wil je ook mobiliseren.

Die moeten er ook bij, dat begrijp je ook wel.

Die horen feite ook tot de middenklasse.

Maar een deel van de elite van een dergelijke partij moet daar niks van hebben.

Laten we zeggen dat iedereen weet wat ik hier over denk.

Ja, daar zit ook een platheid in, een vulgariteit.

En dat is misschien, kom maar terug op Trump.

Zijn grote talent is dat hij zelf van een onbeschrijfelijke vulgariteit is en dat mensen dat heel goed weten.

En hoe gek dat ook klinkt bij iemand die zelf miljardair is.

Of bijna, nou ja, nooit helemaal duidelijk hoe het bij Trump zit.

Maar dat iemand zegt, in feite de woordvoerder heeft gemaakt, wordt dat deel van de bevolking, wat het gevoel heeft niet erken te worden, niet gezien te worden, becriticeerd te worden.

Ik vond niks plastic, ooit tegen mij van, jij bent één van de ergste.

Dat je een culturele boodschap hebt, of een culturele interesse, het kan van alles zijn, een cultureel leven, zo je wil, als je het zo wilt noemen.

Wat heel anders is dan degene die, laten we zeggen, zoals dat zo treffend altijd heet, met zijn poten in een boddel staat.

Ben je dat met hem eens?

Ik had daar wel begrip voor die, voor die uitspraak.

Alleen was mijn simpele weerwoord, dat ik er juist een warm voorstander van ben, om niet zozeer mijn eigen wereld, mijn eigen bubbel, het nog beter te geven dan die het al lang heeft.

Maar ook eens te kijken naar de onderkant van de samenleving, want ik vind dat daar te weinig naar gekeken is.

Ja.

Ik heb verder niks te vertellen.

Maar denk jij wel dat de mensen…

Ik was de reisduwer van Rutte 2.

Als ik het nog een keer denk, dan krijg ik al rode, rode kontjes van schaamte.

Maar kun jij je voorstellen dat de mensen die nu in de arbeiderswijken van Nederland wonen, in Tilburg, in Heerlen, die stemmen nu allemaal op de PVV?

Dat zijn die oude arbeiders.

Allemaal, maar…

Maar dit grootsteel wel.

En die stemden eerst altijd op de PvdA.

En die vinden dat de PvdA ze in de steek gelaten heeft.

En ik denk eerlijk gezegd dat dat meer is…

cultureel in de steek gelaten, dan dat het zozeer is sociaal-economisch in de steek gelaten.

Maar is daar een verschil tussen als je je in de steek gelaten voelt door een partij, dan in de steek gelaten?

Ja, we hebben in toekomende mate geleerd dat eigenlijk die culturele discussie en de culture wars, zoals dat ze in Amerika zo treffend heet, zijn een soort oorlogen, dat die enorm doorslaggevend zijn op het politiek gebied.

Naar mijn idee zou dat niet zo moeten zijn, omdat het toch uiteindelijk betrekkelijk oppervlakkige verschijnt zullen zijn.

Maar ja, ik moet je zeggen dat ik, ja…

Het spijt me verschrik, maar ik vind Beethoven mooier dan K3.

En als je dat dan zegt, ja, dan zeggen mensen, oh ja, ja, K3 is leuk, vinden de mensen leuk, leuke muziek, ja.

Ja, maar precies, maar jij mag dat vinden, en die andere mensen mogen K3 mooier vinden.

De vraag is alleen, kun je het verenigen in één partij?

Dat blijkt heel lastig te zijn.

Dat blijkt heel lastig te zijn.

En je ziet hoe Trump eigenlijk dat deel van de bevolking gemobiliseerd heeft, wat zich door de elite in de steek gelaten.

Nou, hebben ze in Amerika veel meer reden om zich door de elite in de steek gelaten te voelen, maar hier hebben ze die deels ook wel.

Maar goed, in de hoogtijdagen van de PvdA was het toch ook zo dat je deze beide stromingen kon verenigen, in ieder geval elektraal gezien in één partij?

Ja, dat is waar, maar dat in de hoogtijdagen van de Partijen van de Arbeid, dat was ook van de confessionele partijen natuurlijk, want die waren ook groot, zat Nederland fundamenteel anders in elkaar.

Dus dat werkt nu niet meer?

Nee.

Nou ja, nee, maar ik zou willen bepleiten om op een of andere manier, ik weet ook niet aan welke knoppen je moet draaien, maar om een eind te maken aan die verrekte cultural wars en daarbij eigenlijk beide partijen wat strenger toe te spreken dan te doen gebruikelijk is.

Omdat wij natuurlijk kijken naar een grandeste telegaaf, die heeft daar een heel fijn gevoel voor, hoe je die cultural wars een beetje op kunt stoken.

Je was dan nog de gast bij de telegaaf?

Ja, dat was hun videoafdeling.

Ik zei nog van, dan moeten jullie mij wat hebben.

Dat is dan wel verstandig.

En wat zeiden ze?

Dat ze het wel leuk vonden, om eens een keer te horen wat ik had vond.

Dus toen hebben we een opname-tje gemaakt, weet je wat er van overgebleven is natuurlijk.

Maar denk jij dat deze nieuwe partij die mensen in die arbeiderswijken weer opnieuw aan zich kan binden?

Dat zou moeten kunnen, ja.

En misschien ben ik wel bereid om cultureel ook wat water in de wijntje te doen.

Wat wil je daarmee zeggen?

Dat is heel lastig.

Dat we met name de culturele elite op moeten houden met een aantal favoriete onderwerpen waar je denkt, jongens, kom op, dit is niet…

Noem er eens één.

Nou ja, het hele identiteitsvraagstuk.

Wie zijn we eigenlijk?

Waar kom ik vandaan?

Waar ga ik heen?

Nou, op en te houden.

Dat levert allemaal niks op.

Het is bovendien heel sterk individueel bepaald.

Ik vind dat ook in de kwaliteitskrant voortdurend stukken staan, dat je denkt, wat een zeik.

Ik weet niet precies welke stuk je nou precies bedoelt.

Nee, ik zou moeten een lijstje maken.

Ik kan nou ook niet zo…

Het is meer een sfeer, een stemming, waar je denkt, kom op, dit hoeft niet per se.

En misschien…

Kijk, dat wordt nog weleens vergeten, dat de traditionele sociale democratie ook een sterk opvoedend element had.

En dus de bedoeling was dat daarbij dus ook naar behoorlijke muziek gingen luisteren.

Ik weet niet wat de K3 in 1910 was, of dat er zoiets was.

Ook omdat natuurlijk de hele cultuurconsumptie ingrijpend veranderd is.

We leven in een andere samenleving dan in de late jaren 50.

Die is niet anders.

En er zijn er sommige opzichten enorm op vooruit gegaan, en in andere opzichten helemaal niet.

Dat sluit ook een beetje aan met mijn ideeën over onderwijs.

We kunnen dat niet voort laten etteren op deze manier.

Omdat je allerlei mensen natuurlijk in feite benadeelt, die misschien niet de specifieke culturele boodschap thuis krijgen, die op scholen ook weer een rol speelt.

Maar goed, als ik dit dus hoor en ik hoor dit visiestuk van Frans Timmermans, dan is terecht de kritiek van ja ja, vertel eerst maar eens hoe je het gaat doen.

Want het zijn allemaal mooie woorden die we al…

Concretiserend.

Concretiserend.

En dan is de stap daarna, hoe krijgen we dan deze boodschap bij de mensen die we willen bereiken?

Dat is een lastige zaak.

En dat zal het lastigste worden dan?

Ja, zo is dat.

En dan is natuurlijk ook meteen de vraag, is Timmermans de juiste man om dat verhaal te gaan vertellen?

Want in principe is het iemand die wel uit zo’n arbeiderswijk volgens mij komt, maar opgeklommen is naar het niveau van de elite.

Ja.

Kan hij dat verhaal nog geloofwaardig daar brengen?

Want hij wordt natuurlijk iedere keer aangevallen door de tegenstanders op zijn…

Ja, want daar zijn ze meesters in.

Want dat moet je zeggen, kijk, rechts is eigenlijk in de cultuuroorlogen bekwammer dan links.

Links, links, winstig, voortdurend, op over dingen die ze zelf wel erg belangrijk vinden.

En daarbij verliezen ze uit het oog dat het sociaal-economisch vaak vrij betekenisloos is.

Ja.

Kijk, die scoren niet zo goed, maar zo’n Jimmy Dijk van de SP, die heeft wel een geloofwaardig verhaal als die zegt…

Ja, dat moet ik zeggen.

Dat is waar.

We hebben even gelijk in.

Maar één van de meest wonderlijke zaken van de SP is dat ze deels gedaan hebben waar wij het nu net over hebben.

En dat het voor geen metige werk heeft.

Nee.

Als we hier in dit lijstje kijken…

Dat komt niet waar omdat de populisten, de rechtse populisten, zo enorm succesvol zijn geweest in het politiseren van het immigratievraagstuk.

Want waarom zitten we nu in de problemen met dat kleuterkabinet?

We zitten in de problemen omdat de VVD op heel succesvolle wijze, veel te succesvolle wijze, de asielzaak heeft gepolitiseerd en daar heeft tenslotte het voordeel van getrokken.

Terwijl de asielzaak uiteindelijk niet een zaak is van ultiem nationaal belang.

Maar het laat zich wel lekker vreemen.

Net zo goed als cultuur laat zich ook lekker vreemen.

Zeven zetels inderdaad van de SP.

Tegelijkertijd is het natuurlijk wel zo dat Timmermans, ik denk dat die stijging nu in de peilingen die die ziet uit 29 zetels, dat die die met name dankt aan het feit dat mensen denken, ja die Timmermans heeft internationale ervaring, die moeten we hebben nu in deze periode.

Dat weet ik niet.

Dat denkt u ook.

Kijk, je hebt ook gezien dat de goede keuringscijfers voor het kleuterkabinet zijn 16 procent.

Ik bedoel, belagen komen niet, dat is wel…

Ik denk waarschijnlijk alleen nog maar familie van de mensen die in het kabinet zitten, bij wijze van spreken.

Dus ja, nee, het is ook wel een enorme teleurstelling, denk ik.

Dat zo’n kabinet er niets van terechtbrengt.

Dat hadden we van tevoren kunnen weten als mensen in politiek iets beter nagedacht hadden.

Komen we terug op de fout van omzicht.

Omzicht heeft ongetwijfeld de goede trouwe met de beste bedoelingen zijn eigen doodvonders getekend.

Omdat hij gewoon niet vond, wat ik altijd heb gevonden, dat je onder geen beding samenwerkt met de PVV.

Timmermans zegt verder in Utrecht, waar hij dus dat visiestuk heeft gepresenteerd, dat we in onzekere tijden leven.

Poetin en Trump hebben de aanval geopend op onze vrijheid en onze manier van leven.

Naast de dreiging van oorlog maakt Timmermans zich ook zorgen over een toenemende concurrentiestrijd met de Verenigde Staten in China.

Een strijd om grondstoffen, energie en schoon water en de groeiende macht van tech-milliardairs en multinationals, heeft hij gezegd.

Ja, die tech-milliardairs, daar maak ik me nog helemaal niet zo verschrikkelijk veel zorgen over.

Kijk, dat is een typisch media-onderwerpje.

Wat doen die tech-milliardairs nou anders dan voornamelijk informatiestelen?

En op basis daarvan dan proberen ze bepaalde zaken te controleren.

Maar op zichzelf is het helemaal niet noodzakelijk dat Trump en Poetin niet waar onze welvaart, sorry, onze democratie naar de kloot helpen.

Dat hebben we voor een belangrijke deel te zelf in de hand.

De EU is een hoogst interessante institutie.

Die heeft zijn lot voor een belangrijke deel in eigen hand.

En voor zover dat niet zo is, is het zaak dat we dat in eigen hand nemen.

En wij zijn zeer wel in staat om ook in wat hij signaleert, een soort mondiale competitie ons hoofd boven water te houden.

De Hoover Dam was niet gebouwd in een dag.

En de GMC Sierra line-up was niet gebouwd overnacht.

Zoals elke Amerikaanse ontwikkeling, gebouwen van de Sierra 1500, heavy duty en EV, was het resultaat van een dedicaatie.

Een dedicaatie om de kunst van de engineer te ontwerpen.

Dat is wat dit land al 250 jaar heeft gedaan, en wat GMC al meer dan 100 jaar heeft gedaan.

Visiteer gmc.com om meer te leren.

Assemblend in Flint en Hamtranik, Michigan in Fort Wayne, Indiëna, van de USA en Globoly Source Parts.

Mijn dag begint met een afvraagde Celsius-energie drink.

Dan naar de gym.

Tijd voor mijn vrije stationstift.

Eén meer Celsius, moet de lampen aanhouden.

Als de drie alarmen kloppen, ben ik er klaar voor.

Celsius.

Leef, voet, ga.

Krijg een koude, bevrijdende Celsius op je lokale verwerker of locatie nu op celsius.com.

We hebben wat reacties op de onderwijspodcast in de WhatsApp-groep.

Ik ben een leraar in Noorwegen, het HAVO-niveau van de klasse.

Die zijn in augustus 30 groot.

Dus deze persoon wil eigenlijk zeggen 30 kinderen, want wij hebben toen over…

In de HAVO in Noorwegen, 30 man in de klasse.

En we herhalen in de basis in wiskunde, maar daar hebben we helaas niet veel tijd voor dit lesprogramma.

Ik heb nooit in Nederland lesgegeven.

Ik vind boeken en materiaal erg belangrijk, wordt het dus gezegd.

Dus Yvonne Huisman zegt, Martin kon niet op de naam komen van professor Dr.

P.

Ackermans, het typetje van Van Kooten als degene wie zijn naam wordt genoemd.

Ja, mijn naam wordt genoemd.

Dag Martin en Tom, na aanleiding van het onderwerp treinen in Europa heb ik me aangemeld.

En ben ik ook de podcast gaan luisteren, wil ik graag iets toevoegen.

Ik heb gedurende de afgelopen 10 jaar namelijk veel gebruik gemaakt van allerlei soorten treinen, lang en kort, snel en langzaam, in vrijwel elk West-Europese land, van Noorwegen tot Portugal.

Bijna altijd samen met mijn fiets.

Vanuit dit oogpunt ben ik er volledig van overtuigd dat de treinverkeer in Europa, zolang je zonder fiets of rolstoel reist, echt prima naar Behoorre werkt.

Zeker vergeleken met de Verenigde Staten, waar ik eenmalig van San Diego naar Los Angeles ben gereisd.

We staan daar echt fantastisch voor.

De treinen rijden vaak genoeg en brengen je ook op afgelegen locaties.

Het werkt snel, veilig en gemakkelijk.

Zo kan je bijvoorbeeld in Italië, van Milaan naar Bari met een enkele trein en in Spanje spotgoed koop een supersnel van Valencia naar Madrid voor 8 euro.

Maar nu mijn punt.

Voeg hier een fiets aan toe en je kan meteen al deze heerlijk en snelle reisjes de deur uitgooien.

Treinbedrijven zeggen dat ze het makkelijk maken en dat het milieuvriendelijk is om je fiets mee te nemen.

Maar het tegendeel is helaas vaak het geval.

Je mag ineens geen sneltreiner meer gebruiken.

Met een speciaal fiets ticket kan je reis alsnog gehinderd worden door een chagrijnige conducteur.

Of er is niet genoeg plek in de toch al tergend langzame boemeltreintjes, waardoor je een cruciale aansluiting in zo je accommodatie mist.

Mijn vriendin en ik stonden zo ineens op een Italiaanse perron en er werd ons verteld dat één van ons maar mee mocht en de ander moest achterblijven.

Dat is ook wel vrij geestig, ja.

Ja, het is goed te horen dat hij vond.

Het lijkt me een heel avontuurlijk type als ik het zo even hoor.

Van Noorwegen tot Portugal.

Ja, mijn ervaringen met de Europese treinen waren dus, toen ik het probeerde omdat ik niet wilde vliegen, buitengewoon slecht.

Dat was natuurlijk wel het Deutsche Baan.

Dat schijnt ook wel zo’n beetje het absolute Europese dieptepunt te zijn.

En wat ik al vertelde toen, zodra we in Oostenrijk waren, knapten de zaken enorm op.

En tenslotte kwam de trein op tijd in Wenen aan.

Dus dat, in Duitsland was het echt een zootje.

Echt schandalijk, ik kan niet anders zeggen.

Want dat, verrassend genoeg, enorm hoeveelheden bejaarden die trein zaten met koffers.

Ja, je weet dat mensen altijd veel te veel koffers bij zich hebben.

Dan kunnen we daar nog eens extra aandacht aan besteden.

Zorg dat uw leven, ook als u wel meerdere weken met vakantie gaat, volledig in een klein, handzaam koffertje gepakt wordt.

Ja, jij doet dat heel consequent altijd, vind ik heel goed.

En dat heb ik natuurlijk al mijn hele leven gedaan.

Ook als ik vier maanden of vier weken naar Amerika ging, vier maanden is al heel lang, heb ik ooit een nieuw overhemd gekocht.

Ja, ik heb ooit een keer een nieuw overhemd gekocht.

Dat was omdat ik mijn overhemd bij een Chinese wasserij in New York had bezorgd en die hadden het fantastisch gewassen, maar volgens mij met ijzeren borstels.

Het was na één keer wassen.

Koi je het nog één keer aan, dan kun je het weggooien.

Maar was het gekompen of wat was er gebeurd?

Nee, het was heel dun geworden met ijzeren borstels, denk ik.

Ik weet het ook niet.

Dus ik had toen op de benenrol ze over hem.

Daar heb ik een nieuwe gekocht.

Jacques Hartmann zegt, Maart in Amerika heeft de werkloosheid van 4 procent.

Dat was na het einde van Trump 1, maar liefst 8 procent.

Daar zat natuurlijk ook een corona-effect in.

4 procent is ongeveer het beste wat je kan realiseren in een evenwichtige economie.

Sinds het jaar 2000 zijn er ongeveer 5 miljoen industriële banen verplaatst naar het buitenland als gevolg van de globalisering.

Dat is ongeveer 3 procent van de totale arbeidsmarkt van 160 miljoen werkenden.

Dus Trump veroorzaakt deze wereldwijde chaos om deze banen terug naar de Verenigde Staten te halen.

En wie gaat die banen dan invullen?

Misschien een klein deel van die 4 procent van de huidige werklozen.

Migranten, vraagteken.

Neem ook even mee het verschil in arbeidskosten.

Die ligt 2,5 keer hoger in Amerika dan in China.

Succes!

Daar heeft hij groot gelijk in.

Ik begreep dat van de arbeiders die verdwenen zijn in het Midden-Westen, ten gevolge van de verdwijnen van de industrie in Amerika en de opkomst van de Chinese industrie, dat dat ook maar een procent of vier was.

En daar komt dan nog bij natuurlijk, dat de moderne productiemethode heel anders zijn dan 50 jaar geleden.

Hij jaagt een spookbeeld naar.

Oké.

Dan nog een vraag van Brecht.

Maarten, wat vind je van het stille protest bij AZC’s, een stuk in NRC, geen spandoeddoek en verharkenskoppel, maar juristen en het wetboek steeds vaker stil protest tegen de AZC’s?

Kinderachtig.

Altijd blijkt dat er wel een AZC komt.

En dat de mensen er vrij snel aan gewend zijn en er geen bezwaar meer tegen hebben.

Het is vaak een soort angstreactie die ze vertonen.

Maar ik begrijp zelf niet waarom die AZC’s altijd gepland worden in, laten we zeggen, woonkernen die allemaal aan uggelen doen denken, die ook waarschijnlijk allemaal uggelen 1, uggelen 2, uggelen 3, nee.

Ik heb vaker nog iets gelezen over een AZC in wat grotere steden.

Daar merkt niemand iets van.

En doe dat.

Waarom stuur je op een locatie waar je absoluut zeker weet niet waar dat de boerenlullenpopulatie ter plaatse in het geweer komt?

Hier hingen weer wel allemaal varkenspootjes, ik weet niet of je het gezien hebt.

Ah nee, heb ik niet gezien.

Maar als ze nou hier in de straat iets verderop, in dat grote pand erachter, er zit nu een school, stel dat die school er niet zo zit, en dan zeggen ze, daar komt een AZC.

Zou je dat goed vinden?

Ja, ik zou eigenlijk geen bezwaartegene hebben.

Waarom zou ik?

Dan nog een vraag over de as tussen Londen en Vilnius.

Er wordt gezegd, er is eigenlijk een groep landen boven die grens en op die grens, die zijn bereid om te vechten tegen de Russen.

Denk aan de Finnen, denk aan de Baltische Staten, maar de zuidelijke landen, Spanje, Italië, die zien het allemaal niet zo zitten en die denken…

Dat begrijp ik ook wel.

Ja, psychologisch is dat vrij makkelijk de duinen.

Ten eerste zijn de Baltische Staten natuurlijk vanaf 1939 tot 1989 onder druk door de Russen, ook niet op een schandelijke manier.

Een deel van de bevolking is afvervoerd naar Sibérie.

Die landen hebben een enorme hoeveelheid Russen erbij gekregen, die er nog steeds zo grote, ik weet niet of ze nog ontevreden zijn, minderheden vormen.

Dat gaat op zichzelf heel goed, economisch met de drie Baltische Staten.

Ja, dus dat begrijp ik wel.

Ik zou zeggen, ons past het om solidair te zijn met degene die zich zorgen maken over eventueel Russisch optreden.

Vind je ook niet dat de zuidelijke staten dat ook moeten doen?

Ja, maar laten we eens met ze gaan praten.

Dat die premier van Spanje, zei ik, ziet Poetin nog niet over de Alpen komen, dat begrijp ik volkomen.

Maar hij moet uit te leggen zijn dat een ingrijpende uit veiligheidspolitieke redenen ontstaande destabilisering van Europa voor hem ook geen voordeel is.

Dat moet hem uit te leggen zijn.

Dat hij misschien voor de buurne of voor zijn achterban heeft gezegd, joh, we maken ons druk over.

Ze hebben waarschijnlijk de 2 procent al niet gehaald.

Dus ze moeten ook nog, dan moeten ze ook nog voor.

Maar ze vinden ook dat er veel te veel aandacht is voor de oorlog en voor de oostelijke staten van de Unie.

Ja, dat is in dit verband ook wel weer begrijpelijk natuurlijk.

Maar het gaat met Spanje hartstikke goed.

De Spaanse economie, die draait als een dierenlier.

Het gaat nu met Griekenland ook goed.

Dus laten we ook niet van oe, oe, oe.

Niet waar.

Wat ook weer.

Wat hadden wij ook alweer als Nederlanders vonden we.

Ze zaten daar maar in het zonnetje.

Met een glaasje oezo.

En af en toe dan dansen ze weer een rondje om de cafétafels en erin zitten.

En dan ook nog achter de wijven aan.

Terwijl wij hier allemaal keihard werkte.

Ja, wie zei dat nou toch ook weer?

Ontzettend ongelukkig uitspraak.

Want onze reputatie heeft geen goed gedaan.

Was dat niet degene die nu burgemeester is van Eindhoven?

Jeroen Dijsselbloem.

Ja.

In Eindhoven wordt hard gewerkt, daar ben ik van overtuigd.

Maar ook die oezo drinkers, dat valt best mee.

Ik weet uit allerlei cijfers dat, in Nederland worden enorm weinig arbeidsuren gemaakt per jaar, gemiddeld statistisch.

Maar wij hebben een heel efficiënte economie.

Relatief gezien.

Dus wij maken weinig uren, maar we doen er een hoop in.

Als je een inefficiënte economie hebt, moet je wel meer uren maken om in feite ook iets te produceren.

Ja, maar dat plan, dat defensieplan heette eerst Rearm Europe, en die zuidelijke staten, die zeiden ja, dat vinden we toch…

En voordat, zelfs als het allemaal niet zo erg is als het wordt voorgesteld, is dit wel de gelegenheid, naar mijn gevoel, om Europa te voorzien van een geweldspoot, om het maar even zo te zeggen.

We kunnen toch niet op die Amerikanen rekenen op termijn.

Ik denk ook dat nu heeft Rubio al alsma verklaard dat ze met zekerheid in de NATO blijven en zo, enzovoort.

Maar bij Trump kun je nergens opaar.

Je moet bij Trump ervan uitgaan dat het totaal onzeker is, niet onvoorspelbaar, maar volstrekt krankzinnig.

Dus dat betekent dat wij onze eigen zaken moeten beheren.

Ja.